MUQIMIY LIRIK ASARLARINING MATNIY-QIYOSIY TAHLILI
Keywords:
Kalit so‘zlar: satira, nashr, shoir, misra, bayt, adabiy muhit, uslub, talqin, tahrir, qo‘lyozma, g‘azal, she’r, Turkiston.Abstract
Abstrakt: Muhammad Aminxo‘ja Muqimiy asarlarining nashrlari matnini
shoirning dastxat bayozlari bilan qiyoslaganda aksariyat she’riy asarlar matni asliyatga
muvofiq emasligi ma’lum bo‘ldi. Chunki sho‘ro davri mafkurasi talabidan kelib chiqib,
shoirning diniy-tasavvufiy mavzudagi she’rlari tahrirga uchradi, qisqartirildi. Hajviy
asarlar matnidagi kuchli ijtimoiy – tanqidiy bayt va bandlar ham tushirib qoldirildi.
Natijada, tahrir qilingan asarlar oʻz mazmun – mohiyatiga zid talqin qilindi.
Shuningdek, maqolada shoirning ilmiy jamoatchilikka ma’lum bo‘lmagan forsiy tildagi
bitta maktubi, hamda Amiriy g‘azaliga va o‘z g‘azaliga taxmis qilingan ikki
muxammasi ilk marta e’lon qilinmoqda. Muqimiyning yangi topilgan asarlari shoir
dunyoqarashini, ijtimoiy voqelikka munosabatini, adabiy-estetik olamini o‘rganishda
muhim ahamiyatga ega.
