DIQQAT TANQISLIGI SINDROMLI BOLALARNI MAKTABGA TAYYORLASHNING PEDAGOGIK JIHATLARI
Keywords:
Kalit so’zlar: maktabgacha taʼlim tashkiloti, nutq, maktabga tayyorlov, jismoniy, shaxsiy (ruhiy), aqliy, maxsus tayyorgarlik, didaktik tamoyillar, hissiy sezgirlik, idrok qilish.Abstract
Mazkur maqola oxirgi paytlar ota-onalar va shifokorlar o’rtasida kichik yoshdagi bolalar haqida boradigan dialoglarda СДВГ (Синдром дефицита внимания и гиперактивности), o’zbekcha diqqat yetishmasligi va giperaktivlik sindromi atamasi tez-tez quloqqa chalinyapti. Zamonaviy tendensiyalardan bexabarlik boshqa bir qancha tibbiy tushunchalar, xususan, autizm singari DYGS haqida ham bir qancha noto’g’ri tasavvur va qarashlarning shakllanishiga olib kelgan. Child Mind Institute mazkur sindrom haqida eng keng tarqalgan miflarni bir materialga jamladi va biz uni sizga o’zbek tilida taqdim etamiz. Diqqat yetishmasligi va giperaktivlik sindromi tushunchasi atrofida juda ko’p tushunmovchiliklar mavjud. Bu tashxis qo’yilishi uchun bolalardagi uch xil qiyinchilik – e’tiborsizlik, giperaktivlik va impulsivlik – birga uchrashi kerak degan noto’g’ri qarashdan kelib chiqadi. Ko’pgina hollarda maktabda darslarga e’tibor berishda qiyinchiliklarga duch keladigan bolalarga mazkur tashxis qo’yilgan bo’ladi. Xususan, ko’pchilik bu bolalar bir necha daqiqadan ko’proq vaqt davomida biror narsaga e’tiborini qarata olmaydi, deb o’ylaydi. Psixologiya fanlari doktori, Child Mind Institute qoshidagi DYGS va Xulq-atvor buzilishlari markazining klinik psixologi Karolina Mendel bu qarashning noto’g’ri ekanligini tez-tez ta’kidlaydi. Unga murojaat qiluvchi ota-onalar, masalan, farzandlari Garri Potter haqidagi kitoblarni oqishga uzoq vaqt davomida e’tibor qarata olishini aytib, demak unda sindrom bo’lmasligi kerak, degan g’oyani ilgari surishadi. “Ammo, haqiqat shundaki, agar u bola uchun juda qiziqarli narsa bo’lsa va bola, haqiqatan ham shu narsa ish, jarayonni uzi uchun afzal deb bilsa, unga e’tibor qaratishi mumkin va bu tabiiy”.[1]
References
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Rasulova, Saida Sabirovna, and Orif Tursunovich Tillahojayev. "PECULIARITIES OF TRAINING MUSIC TEACHERS FOR INNOVATIVE EDUCATIONAL ACTIVITIES." Academic research in educational sciences 2.Special Issue 4 (2021): 14-17.
The treatment of attention-deficit hyperactivity disorder in Tourette's syndrome: a double-blind placebo-controlled study with clonidine and desipramine (Andoza:Нп3 nashri). PMID 7770313
Harvard Study Suggests Significant Prevalence of ADHD Symptoms Among Adults. National Institute of Menthal Health Press Release, April 01, 2006.
P.R.Breggin. Psychostimulants in the treatment of children diagnosed with ADHD: Risks and Mechanisms of Action. International Journal of Risk and Safety in Medicine 12 (1999) 3-35
„F90—F98 Эмоциональные расстройства и расстройства поведения, начинающиеся обычно в детском и подростковом возрасте“,. Международная классификация болезней (10-й пересмотр). Класс V: Психические расстройства и расстройства поведения (F00—F99) (адаптированный для использования в Российской Федерации). Ростов-на-Дону: «Феникс», 1999 — 334 bet. ISBN 5-86727-005-8.
