KÁSIPLIK STRESSTIŃ PAYDA BOLIW SEBEPLERI HÁM OLARDIŃ ALDIN ALIW JOLLARI

Abstract

Stress (anglichan tilinde:stress — „basımm“, „kúshleniw“) — adam hám haywanlarda kúshli tásirler nátiyjesinde júz beretuǵın oǵada qızıw, ashıwlanıw jaǵdayı. Stress — bul gomeostazdı buzıw menen sáwleleniwshi túrli ekstremal faktorlar tásirinde júzege keletuǵın deneniń ayrıqsha bolmaǵan reakciyası hám nerv hám endokrin sistemalar iskerliginde stereotipikalıq ózgerisler menen xarakterlenedi.
Organizmde hár túrlı tásirlerge salıstırǵanda rawajlanatuǵın arnawlı bolmaǵan neyrogormonal reaksiya. „Stress“ terminin Kanadalıq shıpaker G. Selye táriyplep, medicinaǵa kirgizgen (1936 ). Alım stress jaǵdayına alıp keliwshi faktordı stressorlar dep, olar tásirinde organizmde júz beretuǵın ózgerislerdi iykemlesiw (adaptaciya ) sindromi dep atadi.