TOMATO BROWN RUGOSE FRUIT VIRUS – POMIDOR JIGARRANG VIRUS KASALLIGI HAQIDA

Abstract

So’ngi yillarda o’simliklarni kasallantiradigan 1000 dan ortiq fitoviruslar aniqlangan bo’lib, bu viruslar yovvoyi o’simliklar bilan bir qatorda muhim qishloq xo’jalik o’simliklarni kasallantirib, hosildorlikni va mahsulot sifatini pasaytirib, xalq xo’jaligiga katta zarar yetkazmoqda. Bunday o’simliklar qatoriga pomidor, bodring, g‘o‘za, bug‘doy kartoshka, bulg’or qalampiri, baqlajon, beda va loviya kabilarni keltirib o’tish mumkin. Shu jumladan, pomidor (Lycopersicum esculentum) o‘simligining 20 dan ortiq o‘simlik viruslari kasallantirishi aniqlangan. Bularga quydagilarni misol qilib olishimiz mumkin: pomidor mozaikasi virusi, tamaki mozaikasi virusining tomat shtami, pomidorning dog‘dor so‘lish kasalligi, bodring mozaikasi virusi kabi viruslar. Virusli kasalliklar bilan kasallangan pomidor o‘simligining hosildorligini kamaytirishi, pomidor mevasi sifatining pasayishi bundan tashqari pomidor o`simligini vegetatsiya davrining qisqarishi ham o‘rganilgan. Bu esa qishloq ho`jaligiga va mamlakat iqtisodiyotiga salbiy ta‟sir ko‘rsatadi. Shunday ekan virusli kasalliklarga qarshi kurashishda va ularning tarqalishini aniqlash hamda qarshi kurash choralarini ishlab chiqish uchun ularni identifikatsiya qilish muhim sanaladi.